WIJKPORTRET 4 // Toolenburg

Een wijk voor heel Kennemerland

De wijk Toolenburg in Hoofddorp werd 30 jaar geleden gebouwd voor inwoners van Kennemerland. De bewoners komen dan ook overal vandaan.

"Het is een bijzondere wijk. Toolenburg werd net zo groot als heel Nieuw-Vennep indertijd was. Daarmee is het een heel grote nieuwbouwwijk", zegt Anna Molenaar, werkzaam bij de dienst onderzoek van de gemeente Haarlemmermeer. "Toolenburg kreeg veel rechte wegen en waterpartijen, dat was een reactie op de wijk Overbos die zoveel woonerven heeft dat mensen zich er met moeite kunnen oriënteren. Hier zie je de schoonheid van rechte lijnen, hoewel er ook hofjes zijn met wegen die veel scherpe bochten hebben."

"Er wonen niet zoveel echte Hoofddorpers", vertelt bewoner Ad Fransen tijdens een wandeling door het centrum van de wijk. "Wij woonden in Amsterdam en Amstelveen en zochten een woning in Hoofddorp. We hebben er 48 bekeken. Toolenburg sprak het meeste aan. De wijk is ruim opgezet."

"Dat klopt", zegt Molenaar, "die opzet was een keuze. De wijk werd voor forensen uit de hele regio gebouwd, die moesten makkelijk en snel naar hun werk kunnen rijden en onderweg ook nog even stoppen bij de kinderopvang. Toen Toolenburg werd gebouwd ging het economisch goed. Er zijn dan ook duurdere huizen gebouwd, er streken mensen met hogere inkomens neer. Zeventig procent is koopwoning, 22 procent is sociale huur en de rest zijn andere huurhuizen."

Weinig kunst De wijk bevalt de bewoners goed. "Wij wonen hier nu twintig jaar", vertelt Fransen. "In onze rij van elf huizen zijn er zeven bewoners die er al vanaf het begin wonen. Er wordt niet veel verhuisd.’’ We lopen langs een waterpartij in het hart van de wijk. Aan de ene kant, in het Rustenburgpark, is een kunstwerk te zien en aan de andere kant aan de Haya van Somerenstraat eenzelfde. Het zijn bijna de enige kunstuitingen in Toolenburg. Fransen: "Ik denk dat het geld uit is gegeven aan andere dingen. Alles in de wijk is nuttig. Er zijn bijvoorbeeld heel veel speelparkjes van goede kwaliteit in heel Toolenburg."

De wijk ligt tussen de IJweg, de Bennebroekerweg, de Hoofdweg en de Van Heuven Goedhartlaan. Er werd van west naar oost gebouwd, dus eerst langs de IJweg. "Ons huis staat op het land van een boerderij die nog altijd aan de IJweg staat", vertelt Fransen. In Toolenburg-west eindigen alle straatnamen op ’burg’. Als je het weet zit daar een logica in: het alfabet. Er werd van Altenburg tot Zonnenburg gebouwd. In Tolenburg- oost zijn alle straten vernoemd naar bekende vrouwen uit de geschiedenis.

Toolenburg, vernoemd naar een boerderij aan de Hoofdweg die is gesloopt, telt zo’n 15.000 inwoners. "Hoewel het inmiddels alweer een wijk op leeftijd is, zijn er opvallend veel jonge kinderen", zegt Fransen, "maar het aantal inwoners loopt sinds 2017 wel langzaam terug. De eerste kinderen gaan de deur uit en er zijn natuurlijk echtscheidingen." Tijdens onze wandeling zien we meer dan tien verschillende soorten huizen. "Een grote diversiteit was een bewuste keuze. Dat past ook bij de lange rechte wegen, het geeft afwisseling", licht Molenaar toe.

Voordeel van Toolenburg is dat de busbaan er al lag voor de woningen werden gebouwd. "Vreemd genoeg staan onze koopwoningen vlakbij de busbaan, terwijl bewoners van een sociale huurwoning een heel eind moeten lopen naar de halte", merkt Fransen op. Dat blijkt geen toeval te zijn.

Molenaar: "De gedachte was dat mensen, als de bushalte zo dicht bij huis was, voor de bus zouden kiezen en de auto lieten staan." Fransen: "Daar werd een denkfout bij gemaakt, denk ik. Het idee was dat veel mensen in Toolenburg op Schiphol zouden werken, dan zou het inderdaad zo werken. Maar dat is niet zo, mensen werken overal in de regio en pakken de auto." Terug bij het winkelcentrum kunnen we vaststellen dat er veel water en groen is in Toolenburg. "Het is hier prettig wonen. Er is nauwelijks overlast van jongeren. Die was er wel zodra de skatebaan in Floriande werd afgesloten vanwege corona. Toen de skatebaan weer openging waren de problemen meteen verdwenen."

Na 48 jaar zijn ze nog steeds gelukkig, nu in Toolenburg

Een Rotterdammer en een Hillegomse leerden elkaar 48 jaar geleden kennen op vakantie in Spanje. „Na dertien dagen zijn we getrouwd in een kapel daar. Toen we thuiskwamen durfden we het tegen niemand te vertellen”, zeggen Harry en Leny Reesink. „In december dat jaar zijn we voor de burgerlijke stand getrouwd met de hele familie erbij.” Ze konden in Rotterdam een bovenwoning krijgen, maar dat zag Leny niet zitten. Daarop zijn ze bij Harry’s moeder ingetrokken. „Harry heeft een schat van een moeder. We hebben er vijf jaar heerlijk gewoond”, zegt Leny. Reden om Rotterdam te verlaten was dat Harry werk vond bij een drukkerij in Amstelveen. Ze kwamen terecht in De Kwakel, op fietsafstand van Amstelveen. „Daar hebben we 24 jaar heerlijk gewoond”, zegt Leny die op de Aalsmeerse bloemenveiling werkte. Totdat een van hun dochters ze nodig had in Hoofddorp, onder andere om drie keer per week de kinderen uit school te halen. De route van De Kwakel naar Hoofddorp bleek een obstakel, mede door de brug over de Ringvaart. Via een makelaar vonden ze in 2008 een seniorenwoning in Toolenburg. „Het is heel fijn hier. De winkels zijn dichtbij, daar kan ik met mijn rollator naartoe lopen”, zegt Leny. Tot vorig jaar heeft ze in zorgcentrum De Meerstede gewerkt, waar haar moeder werd verzorgd. „Ik heb een brief gestuurd dat ik er wilde werken, terwijl ik niks van de zorg wist. Ik kreeg meteen een baan, maar ik moest wel eerst een opleiding volgen. Zat ik op mijn 53ste in de schoolbanken. Het was heel fijn werk, ik mis de bewoners heel erg. Ze zijn zo eerlijk en puur.”
Toolenburg bevalt ze erg goed. Leny: „Iedereen zwaait naar elkaar hier in de straat. Mijn zus woont om de hoek, onze dochter in het centrum van Hoofddorp. Wel lastig om daar met de rollator naartoe te lopen, de stoepen zijn slecht. En soms houden ze gewoon op, dan moet je op de weg lopen.” „Om te fietsen is Hoofddorp geweldig, je kunt vrijwel overal veilig naartoe rijden”, vult Harry aan. Leny: „We hebben echt mazzel met de buren en de buurt. In het winkelcentrum is een fantastische Turkse winkel, daar kom ik drie keer in de week. Lekkere kip en zo aardig die mensen.’’

’Alles bij de hand, je hoeft de wijk helemaal niet uit’

Aad en Truus Huurman wonen alweer 25 jaar in Toolenburg. Hoewel Aad in Haarlem werd geboren is hij een echte Hoofddorper. „We woonden vroeger naast de katholieke kerk aan de Kruisweg, mijn vader was er koster.” Toen hij Truus had leren kennen en ze gingen trouwen, vonden ze een bovenwoning in Zwanenburg om te huren. Na een paar jaar kochten ze een vrijstaande woning met 450 vierkante meter grond er omheen in dat dorp. „We hebben er 33 jaar gewoond. Daar kenden we iedereen, ook omdat de kinderen naar school en sport gingen. Op het laatst werd het huis te groot. We gaan graag met de camper op pad. Als we dan na weken thuiskwamen moest ik eerst een week in de tuin aan de slag.” Een van de kinderen woonde in Toolenburg. ’Geef eens een seintje als hier in de buurt iets te koop is’, zeiden Aad en Truus. Dat seintje kwam en zo zijn ze in de wijk terecht gekomen, in een seniorenwoning. „Als we er nu met de camper op uitgaan en thuiskomen, ben je zo klaar in de tuin. Het winkelcentrum, de huisarts, de tandarts, alles is hier aan het eind van de straat. Je hoeft de wijk niet uit.” Hoofddorp is wel groot geworden, vinden ze. „Als we hier in het winkelcentrum lopen kom je geen bekende tegen. Na 25 jaar nog steeds niet.” Maar gelukkig zijn ze goed met de buren en de mensen in de straat, die kennen ze wel. Aad gaat naar het wijkcentrum verderop om te kaarten en te biljarten. „We hopen hier nog lang te kunnen blijven”, zegt Truus, „ik hoef hier niet meer weg. Op de fiets zit je in twintig minuten in het centrum van Hoofddorp en de bus, die stopt hierachter.”