In gesprek met // Mike en Roy, samen opgegroeid in Overbos

Inmiddels zijn ze uitgewaaierd met vriendin en kinderen naar respectievelijk Haarlem en Alkmaar. Inspirerende woonomgevingen. Maar daarover later meer.

Hoe was het om op te groeien in Overbos? Roy: ‘Leuk! Onze ouders zijn gescheiden. We hadden ook bij onze vader in het dorp kunnen opgroeien maar ik denk dat we hier meer hebben meegekregen bij onze moeder. We hadden een vaste vriendengroep van de basisschool en we crossten met die gasten overal naar toe. De basis was het park, de voetbalvereniging en het Haarlemmermeerse Bos. Maar we gingen ook naar het centrum om te winkelen.’

Wat zul je nooit vergeten? ‘In die tijd kwam er iets dat toen supermodern was: tussen de drie basisscholen in werd een stenen voetbalveld met goaltjes en een hek eromheen aangelegd. Daar ontstonden mijn leukste herinneringen aan Overbos op een hele natuurlijke, gemoedelijke manier. We hadden geen tijd meer om uit school een broodje te eten, snel deden we onze voetbalkleren aan en raceten op de fiets naar het voetbalveld. Van jong tot oud, van moslim tot katholiek, van beginner tot talent bij Telstar of Haarlem…letterlijk iedereen die van voetballen hield kwam daar spelen. Als jongen van negen à tien liep je daar dan tussen en werd je door jongens van Telstar ingedeeld op een positie op basis van wat ze in je zagen. Ik heb daar veel aan gehad voor m’n eigen ontwikkeling.’

Wordt er nog steeds zo gevoetbald in Overbos? ‘Nee, als ik nu naar buiten kijk, zie ik de veldjes niet meer vol staan. Misschien omdat ik later thuis kom nu ik werk. Maar die tijd heeft me vooral doen beseffen hoe de maatschappij mensen in hokjes plaatst. Waarom eten ze bij de bejaardensoos altijd stamppot? Waarom niet een keer Marokkaans? Laten we de aansluiting blijven zoeken. Ik zeg wel eens dat wij als kinderen in een Zwitserland leefden waar diversiteit heel normaal was en we nooit ruzie hadden.’

En jij Mike? Hoe was opgroeien in Overbos voor jou? ‘We woonden in Corversbos, een levendig kinderrijk buurtje waar iedereen elkaar kende en waar we altijd buiten speelden met een groepje. Er was een klein speeltuintje. Tot de straatlantaarns aan gingen waren we aan het besjes en erwten schieten met de blaaspijp, knikkeren, stoepranden enzovoort. Die vriendschappen zijn er nog steeds.

En zie je die levendigheid nog steeds? Mike: ‘Nee, als ik nu kijk wonen er nog steeds dezelfde mensen maar zie ik geen mensen op straat. De kinderen van toen zijn groot geworden en de kinderen van nu spelen bijna niet meer buiten. Iedereen zit in zijn eigen online bubbel. Daarom denk ik: start binnen, zorg dat er mooie gameconsoles in buurthuizen staan voor tieners zodat ze samen kunnen spelen en hun horizon verbreden.’ Roy: ‘of stimuleer ze naar buiten te gaan.’

Wat vonden jullie minder aan Overbos? 'Ieder wijkje had zijn eigen groep. Roekenbos, Puttersbos, Dassenbos, Corversbos. Allemaal waren ze net een beetje anders. In de snackbar in het winkelcentrum kwam de blowende hangjeugd voor een patatje zonder. Ze konden er gokken en op het plein kloten zonder toezicht. Als je als gezin een patatje kwam halen en er stond een grote groep met dronken jongens met scooters, dan voelde je je niet veilig. Tegenwoordig zijn er meer excessen. Ze zoeken tunneltjes op om te blowen en drinken. Het park is mooi maar het stinkt ook naar urine van dronken mensen die in de bosjes plassen, er hangt een dranklucht en plastic wordt niet opgeruimd.

Je moet bij de ontwikkeling van Overbos goed nadenken wat je voor dat soort groepen doet.

Een uitnodigende plek creëren waar ze de ruimte hebben, kunnen hangen en hun ei kwijt kunnen. Ze gaan toch blowen, laat ze dan relaxed blowen. En doe bijvoorbeeld iets met hiphop. Of maak een eigen graffitimuur die kunst in de wijk kan worden. Nu maken ze dingen stuk omdat ze niet gewenst zijn op een bepaalde plek. Maak slimme keuzes, beweeg mee en stuur ze de goede kant op. Bouw bijvoorbeeld geen bushalte met glas dicht bij een kroeg. Dat is vragen om problemen.'

In wat voor huis woonden jullie? 'Een jaren negentig-huis. Eengezins. Sociale huurwoning. Met een voor Overbos typerende Trespagevel. Wel een groot huis met een grote tuin. Met zijn vieren (we hebben nog een broertje) hadden we genoeg ruimte. Hoe ziet Overbos er nu uit? Het zijn nog steeds niet de mooiste huizen: veel plastic, Trespa. En intussen is het soms best wel een beetje verpauperd. Overbos heeft wat meer warmte en natuur nodig.'

Jullie gaven aan dat er nog steeds veel dezelfde mensen wonen. Roy: ‘Dat is best zonde, mensen houden huizen bezet die geschikt zijn voor jonge gezinnen. Er zijn al drie basisscholen (Bosbouwers, Bosrank en Braambos) en peuterspeelzaal Boskern, laat die weer bloeien. Zorg ervoor dat er beweging komt binnen Overbos zelf. Bouw in een mix van koop en huur en zorg dat mensen op een natuurlijke manier doorstromen. Mike: ‘Ik denk zelf direct aan sociale woningen voor starters. Twee verdiepingen, met de mogelijkheid bij verkoop een verdieping erop te bouwen. Ga voor duurzaam met in ieder geval zonnepanelen, ruimte voor warmtepompen. Milieuvriendelijke woningen en voorzieningen. En denk na of je iets kunt creëren voor senioren, wat kleiner, gelijkvloers. Niet weggestopt maar verbonden met de wijk.

En haal niet de charme af van wat Overbos nu is. Laat de omgeving in de wijk terugkomen. Maak het makkelijker voor mensen om te bewegen. Slingerweggetjes hoeven niet. Laat de architectuur bepalen hoe mensen samenkomen. Met kernplekken die een eyecatcher zijn. Ieder kwartier zou er weer iets prachtigs te zien moeten zijn.

Maak Overbos een fietsparadijs Overbos is best fijn om doorheen te fietsen. Als wij naar voetbal gingen, volgden we één lang vrij liggend fietspad. In Alkmaar kan ik vanaf mijn huis in Daalmeer direct een fietspad op dat helemaal tot aan het station gaat. In Haarlem moest ik daarvoor over een autoweg. In Haarlem koos ik daarom voor de bus, in Alkmaar kies ik de fiets. Zo kan je de bewoners van Overbos ook stimuleren meer te fietsen. Kijk nog eens goed naar de wegen die we hier hebben. Behoud een goede doorstroming maar ontwikkel duurzaam en bepaal welke autowegen je kunt vervangen door doorgaande fietspaden. Laat ouders hun kinderen veilig op de fiets naar de voetbal brengen. Misschien kan je zelfs de busbaan die de wijk nu in tweeën deelt tot fietspad ombouwen? Of maak van de busbaan een plek om centrale dingen te creëren. Die busbaan zou sowieso meer langs de rand kunnen lopen.

'Maak voorzieningen naar behoefte Stimuleer beweging en laat mensen elkaar opzoeken. Denk out of the box en maak het mogelijk veel dingen te doen. Maak voorzieningen naar de behoeften van nu. Kinderen knikkeren niet meer maar een klimmuur vinden ze vast leuk. En daar ga je met je ouders naartoe. Zo ontstaan dingen. Creëer voorzieningen voor ouderen in de buurt van plekken waar al levendigheid is, bijvoorbeeld bij een voetbalveldje. Zo blijven ze verbonden. Laat ze jeu-de-boulen. Of leg een makkelijk toegankelijke visvijver aan waar nu de fontein is. Met een terras waar oudjes op hun oude dag kunnen zitten, drankje scoren, hengeltje uitgooien met hun kleinkind. Weet je dat je nu anderhalf uur moet rijden voor een visvijver? Het is heel erg simpel maar je gaat er wel even de deur voor uit.' Hoe gelukkiger je bent, hoe minder zeikerig

Ontwikkel 't Paradijs tot wijkcentrum Laat bewoners samenkomen in een groene kern van Overbos waaromheen woningen worden ontwikkeld. Roy: ‘Ik denk dat ’t Paradijs de kern van Overbos is. Zorg ervoor dat het een wijkcentrum wordt en dat al die mensen daar hun dingen gaan doen.’ Mike: ‘Maak ouderenwoningen bij het winkelcentrum. Zo blijven ze verbonden en hebben een dagelijks loopje. Maak het voor alle generaties makkelijker elkaar te vinden. Of bouw ouderenwoningen dicht bij het Spaarne Ziekenhuis, met wijkverpleging die makkelijk op de fiets de huizen kan bereiken en niet heel Overbos door hoeft. Met andere woorden: denk er ook over na hoe ze makkelijk zorg kunnen krijgen.’

Het Haarlemmermeerse Bos is het unieke van Overbos Kijk of je de natuur van het Haarlemmermeerse Bos en het park meer de wijk in kunt brengen. Je wilt dat het bos onderscheidend wordt voor de wijk. Wanneer je vanuit het bos de wijk in loopt, zou je het gevoel moeten hebben dat je nog steeds in het bos bent. Dat heb ik in Alkmaar, daar woon ik in een buitenwijk tegen recreatiepark Groene Voet aan waar ik echt tot rust kom door de groenbeleving. En dat terwijl ik midden in een woonwijk zit. Ze hebben rekening gehouden met groen, recreatie en privacy. Daar kan Overbos nog iets van leren. ’t Paradijs grenst aan het park, er is een grote waterpartij, met een fontein. Dat is het dan. Maak daar een mooie natuur- of visvijver van. Met horeca: lekker op een terrasje met een drankje en dingetje. Met basketbalplekken, door een gat schieten met een voetbal.

Het is nu best wel beschut, uitnodigend om te hangen en drugs te gebruiken. Je wilt het open maken. Laat mensen de ruimte voelen en elkaar zien tennissen, basketballen, voetballen enzovoorts. Mike: ‘probeer het Haarlemmermeerse Bos toegankelijker te maken. De N201 loopt ertussen en er is alleen een onderdoorgang bij het ziekenhuis. En trek het door: na je hardloopronde rondom het meertje moet je door het groen naar huis kunnen lopen.’

Als je mensen niet samen brengt leer je ze ook niet kennen. Hoe betrek je inwoners bij hun omgeving? ‘Maak gigantisch grote bloembakken en deel bloemetjes uit die iedereen kan planten. Er is altijd wel een vereniging die het leuk vindt om dat te doen. Vrijwilligers vanuit de kerk bijvoorbeeld. Als je het allemaal wat minder braaf doet, krijg je echt wel mensen mee. Het kan harstikke leuk zijn als je het op een leuke manier probeert samen te brengen.’

Ik denk aan een kasteel

Ga niet de hoogte in Roy: ‘Ik word onpasselijk van hoogtes, het verpest de hele sfeer en ik vind het geen porum. Flats geven schaduw en verbreken het ruimtelijk inzicht. Mensen gaan schotels neerzetten. Voordat je het weet krijg je een Schalkwijk, dat vind ik helemaal niets. Ik kan me wel voorstellen dat het voor jongeren interessant is. Maar voor oudere mensen weet ik het niet. Ik denk aan maximaal twee, drie lagen hoog.’

Mike: ‘Ik denk dat het afhankelijk is van waar je bouwt. Aan de buitenrand is het een ander verhaal. Als je vanaf een balkonnetje het bos in kijkt is het mooi. Met aandacht voor de natuurwaarden.’ ‘Ik denk aan een kasteel: in het midden gebeurt alles. In de kern wonen de ouderen die bescherming willen. Daaromheen gezinnen met kinderen die spelen en daar weer omheen een ring met wat hogere appartementen voor jongeren, waarvandaan ze snel met OV weg kunnen.’

Maak een kleinschalige speeltuin Mike: ‘In Haarlem-Noord hebben we een kleinschalige betaalde speeltuin met een accommodatie erin waar je ook kunt salsadansen en darten. Zo creëer je veiligheid en ontmoeting voor mensen in de buurt. In het weekend is er toezicht, zo heb je minder hangjongeren. Ouders voelen zich prettig daarbij.’

Maak parkeerplaatsen groen Roy: ‘In Alkmaar heb ik een eigen oprit voor mijn auto bij m’n koopwoning. In Overbos zijn gigantisch veel parkeerplaatsen, dan roep je het af om de wijk vol met auto’s te knallen. Maak daarom een oprit voor tenminste één auto bij het huis. En stimuleer geen tweede auto door meer fietspaden aan te leggen. Zorg ervoor dat de auto’s van de straten afgaan. Dan heb je meer ruimte voor groen, speeltuintje, enzovoorts.

Maak het mogelijk in de slootjes te suppen Mike: ‘Die slootjes zitten er al. Maak het mogelijk van punt A naar punt B door de wijk te suppen of met een rubberbootje te varen. Tot aan het grote water waar je een biertje op een terras kunt nemen. Of met mijn dochter een ijsje halen bij het winkelcentrum als dat kon.’