Mini-conferentie // Impressie Marcel Duyvestijn

Een mooi landschap heb je niet zomaar

Een impressie van een dialoog over een grote vraag - de identiteit van het landschap. We hebben een aanzet gemaakt, de vraag is enorm, de tijd was te krap, de standpunten en variëteit van onderzoek en verkenning is enorm. De identiteit van het landschap vraagt om blijvende aandacht. Krijgt vervolg.

Ver in het veld van boer Molenaar sprak, 13 september, een groep van een mens of veertig over het landschap in Haarlemmermeer. De prikkelende stelling was:

Wie met een drone over gevlogen zou zijn, zou een vreemd beeld zien. Midden in het veld zaten ambtenaren, architecten, fotografen, landschapsexperts, kunstenaars en beleidsmakers met dekens over de knieën te praten, in een soort heksenkring. De wind waaide door de bomen heen, toen Dirk Molenaar zich introduceerde. Hij is een boer en hij blijft een boer. Maar omdat hij geen opvolger heeft in zijn bedrijf, heeft hij het roer omgegooid. ‘Kan ik van mijn land een landgoed maken, dat openbaar is voor iedereen, waar ik evenementen kan organiseren en tegelijk een parkachtig landschap aan kan leggen’? Een ingewikkelde, maar ook spannende keuze. Eigenlijk kun je zijn landgoed Kleine Vennep ook het epicentrum van Park21 noemen. Dit park, dat de gemeente Haarlemmermeer wil aanleggen, is enorm groot en ligt grofweg tussen Hoofddorp en Nieuw-Vennep.

Dat Theo Baart geen aankondiging nodig heeft, moge duidelijk zijn. Hij is de visuele virtuoos die al vijftig jaar met zijn camera door de polder trekt, maar ook de vader van termen als ‘gebruikslandschap’ en ‘kreukelzone van Amsterdam’. Schiphol is ‘de olifant in de kamer’. Daar gaat ook zijn laatste boek over, waarin hij, samen met Tijs van den Boomen onderzoekt wat er vooral wél mogelijk is. ‘Het is een zoektocht naar een eerlijker balans tussen het algemeen belang en dat van de luchtvaartsector.’ Hij ziet dat de gemeente ‘slechts een speelbal’ is van Rijk, provincie en Amsterdam. ‘Je moet niet vreemd opkijken als je in de dagelijkse praktijk minder relevant blijkt te zijn dan je gebaseerd op omvang en strategische ligging zou kunnen zijn.’

De column van Theo Baart lezen? Klik hier

Tussen de pitches door, was er een levendige discussie over wat een goed landschap moet zijn. Hierin kwam naar voren dat we een lange termijnvisie nodig hebben. De lange zichtlijnen, het typische poldergrid en het relatief open karakter moeten behouden blijven. Het landschap is er voor mens en dier. Het is een uniek gebied, dat veel aandacht nodig heeft. Haarlemmermeer is ‘de maakbaarheid’ zelve, maar het is niet altijd doeltreffend geweest. Ook voorziet iedereen dat er veel zal veranderen. De openheid van het landschap zal minder worden, door verdere verstedelijking. Samenwerken was een veelvoorkomend woord. Want je moet elkaars belangen op elkaar afstemmen. Hier en daar werd ook de toekomst aangestipt. Biodiversiteit, waterberging, klimaatverandering. Het zijn uitdagingen waar we allemaal voor staan en die we niet moeten ontwijken.